شناسایی و رتبه‎بندی چالش‎های پیاده‎سازی مدل زیان اعتباری موردانتظار در بانک‎های ایران با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‎مراتبی فازی و ارائه راهکار به‎کمک روش واسپاس

هدف: هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‎بندی چالش‎های پیاده‎سازی مدل زیان اعتباری موردانتظار در بانک‎های ایران است. این مدل می‎تواند در دوره‎های زمانی زودتر آثار عدم ایفای تعهدات را شناسایی کند که خود باعث می‎شود حجم مطالبات غیرجاری بانک‎ها کاهش یابد. روش: در این پژوهش، اطلاعات لازم به‎طور عمده از طریق مطالعه کتابخانه‎ای و نظرخواهی از خبرگان به روش دلفی فازی جمع‎آوری شد و در موارد ضروری مصاحبه حضوری صورت گرفت. در نهایت با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‎مراتبی فازی (FAHP)، موانع پیاده‎سازی مدل زیان اعتباری موردانتظار شناسایی و رتبه‎بندی شد و به‎کمک روش نوین واسپاس (WASPAS)، راهکارهای بهتر برای رفع موانع اجرای مدل زیان اعتباری موردانتظار در بانک‎های ایران پیشنهاد شدند. یافته‎ها: یافته‎ها نشان داد که شاخص جهانی‎شدن روش‎های تأمین سرمایه، مهم‎ترین شاخص برای ضرورت اجرای استانداردهای بین‎المللی گزارشگری مالی در بانک‎های ایرانی است. شاخص افزایش احتمال سوخت مطالبات و ذخیره‎گیری دیر هنگام مطالبات، نیز از شاخص‎های بسیار مهم وضعیت موجود زیرساخت‎های بانک‎های ایرانی بودند. طبقه‎بندی مناسب گروهی تسهیلات خرد و ذخیره‎گیری به‎موقع مطالبات نیز به‎ترتیب پیامدهای بسیار مهم به‎کارگیری مدل زیان اعتباری تشخیص داده شدند. پایش نشدن صورت‎های مالی و سایر اطلاعات در طول بازپرداخت نیز دو مانع بسیار مهم برای پیاده‎سازی این مدل است. دسترسی به اطلاعات اتکاپذیر برای قضاوت حرفه‎ای نیز مهم‎ترین راهکار برای مقابله با این مانع تشخیص داده شد. نتیجه‎گیری: بانک‎ها برای پیاده‎سازی مدل زیان اعتباری موردانتظار، باید سیستم‎های مدیریت ریسک خود را توسعه دهند؛ زیرا بخش عمده‎ای از اطلاعات مورد نیاز نظیر تعیین احتمال نکول (PD) و رتبه‎بندی‎های داخلی مشتریان در خصوص تعیین ذخیره مطالبات را واحدهای مدیریت ریسک تهیه می‎کنند.